دیالکتیک جمال و جلال در اندیشة عین القضات همدانی

Authors

زهرا خدایاری

رحمان مشتاق مهر

abstract

عین القضات همدانی با استفاده از جمال، جلال و دیالکتیک آن دو، یک نظام منسجم فکری را پی ریزی کرده که بدون درک صحیح آن نظام، دسترسی به اندیشه های وی ناممکن است. این حکیم مغانی به قدری به این دوگانه و دوگانی های دیگر توجه دارد که شتابزدگی در بررسی اندیشه های او، چه بسا منجر به این برداشت ناصواب شود که وی ثنوی است. یکی از این دوگانه که جلال است و تجلیات آن، در اندیشة وی و عارفان خراسان به برداشت های نادرستی از اعتقادات این طایفه منجر شده و چه بسا موجبات مرگ آنان را فراهم آورده است. این طایفه که سخنان خود را در پردة رمز بیان می کنند از ادامه دهندگان حکمت مغانی اند. حکمت مغانی شاه کلید رمزگشایی از دستگاه رمزی عین القضات محسوب می شود. در این زمینه استفاده از عرفان نظری به منظور تبیین رمزهای وی بسیار راهگشاست. هدف اصلی این پژوهش معرفی این نظام فکری و رمزگشایی از آن با استفاده از عرفان نظری خواهد بود.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

دیالکتیک جمال و جلال در اندیشة عین‌القضات همدانی

عین‌القضات همدانی با استفاده از جمال، جلال و دیالکتیک آن دو،‌ یک نظام منسجم فکری را پی‌ریزی کرده که بدون درک صحیح آن نظام،‌ دسترسی به اندیشه‌های وی ناممکن است. این حکیم مغانی به‌قدری به این دوگانه و دوگانی‌های دیگر توجه دارد که شتابزدگی در بررسی اندیشه‌های او، چه‌بسا منجر به این برداشت ناصواب شود که وی ثنوی است. یکی از این دوگانه که جلال است و تجلیات آن، در اندیشة وی و عارفان خراسان به برداشت‌ه...

full text

باطنیگری، اتهام عین القضات همدانی

یکی از اتهامات قاضی همدانی، ترویج تعالیم باطنیه، به ویژه باور آنان دربارة امام است و مغرضان،ضرورت دستگیری پیر از مریدان را که در آثار قاضی فراوان مورد تأکید قرار گرفته ، دستاویز ایناتهام نمودند. حقیقت آن است که این دو مفهوم، به لحاظ وجودی مشابهت های فراوانی با یکدیگردارند، زیرا تصوف و تشیع، هر دو به ساحتی باطنی معتقداند که فراتر از فهم و ادراک ظاهری انساناست و راه یافتن و بهرهمندی از آن کار هر ...

full text

سیمای ابلیس در آثار عین القضات همدانی

If we consider Hosseyn ibn Mansour Hallāj as the founder of the theory of defending Satan, no doubt, ‘Eyn al-Qozāt Hamadāni will be the unique interpreter and developer of this theory. He owes to Hallāj for the bases of this theory, but he presents such a new and innovative explanation of Satan‘s banishment and damnation that makes him one of the greatest defenders and adorers of Satan. Relyi...

full text

مبانی عرفانی هستی شناسی عین القضات همدانی

عینالقضات همدانی (492-525ق.) از مهم ترین پیشروان سنت فلسفه ی حکمت ایرانی و نخستین عارفی است که محور آرای عرفانی خود را بر وجودشناسی بنا نهاد. هدف از پژوهش حاضر شناخت مبانی عرفانی هستی شناختی او و ریشه های آن با روش توصیفی-تحلیلی است که نشان می دهد اگرچه در تقسیم بندی وجود، عین القضات از فلاسفه متأثر است؛ ولی «ممکن الوجود» در تقسیم بندی او جایگاه حقیقی ندارد؛ زیرا معتقد است وجود یکی است و آن را ...

full text

معرفت النفس از منظر عین القضات همدانی

معرفت به قول عین القضات آن معناست که: «هرگز تعبیری از آن متصور نشود مگر به الفاظ متشابه». از آن جا که این الفاظ برای معانی دیگر ساخته شده اند هنگامی که به سمع می رسند به ناچار معانی ظاهری آن ها درک می شود بدین دلیل الفاظی که عارف به کار می برد دامِ علمای قشری و اهل استدلال و جدل می باشد. در این مقاله ابتدا به پیشینه مباحث معرفتی در فلسفه یونان و تصوف اسلامی(تلقی عرفا از مقوله معرفت) و ماهیت نفس ...

full text

معرفت از نظر عین القضات همدانی

راههای حس، تجربه و عقل در شناخت، قبل از افلاطون در فلسفه یونان مطرح شده بود. افلاطون راههای وصول به شناخت را حس، گمان، استدلال، تعقل و ارسطو صرفأ عقل می دانست. مسلمانان با فلسفه یونان بیشتر از طریق مدارس رها، نصیبین، حران، جندی شاپور و... توسط مترجمان سریانی با نوعی قبض آشنا شدند. ورود فلسفه به جهان اسلام موافقت و مخالفت و انتفادهایی را برانگیخت. در میان منتقدین، عرفا و در میان عرفا، عین القض...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
مجله ادیان و عرفان

Publisher: دانشکده الهیات و معارف اسلامی

ISSN 2228-5563

volume 48

issue 1 2015

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023